cebula

Cebula to podstawowe warzywo należące do rodziny czosnkowatych, niezastąpione w kuchniach całego świata. W 100 g produktu znajduje się zaledwie 40 kcal, umiarkowana ilość węglowodanów wynosząca 9,34 g (z czego 4,24 g to naturalne cukry), niska zawartość białka – 1,1 g, minimalna zawartość tłuszczu – 0,1 g oraz umiarkowana ilość błonnika – 1,7 g. Standardowa średnia cebula o wadze 150 g dostarcza 60 kcal. Cebula występuje w wielu odmianach różniących się kolorem (żółta, biała, czerwona), wielkością i intensywnością smaku. Najbardziej powszechna jest cebula żółta, charakteryzująca się złocistobrązową, papierową łuską zewnętrzną i kremowobiałym, soczystym wnętrzem ułożonym w koncentryczne warstwy. Zapach cebuli jest intensywny, charakterystyczny, wynikający z obecności związków siarki, które uwalniają się szczególnie podczas krojenia. Smak surowej cebuli jest ostry, piekący i aromatyczny, ale podczas obróbki termicznej zmienia się, stając się słodszy i łagodniejszy, zwłaszcza gdy cebula jest karmelizowana. Cebula jest skarbnicą związków bioaktywnych, takich jak flawonoidy (szczególnie kwercetyna), związki siarkowe, witamina C, witaminy z grupy B, oraz minerały, w tym potas, fosfor i magnez. Te składniki nadają jej właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, antybakteryjne i wspierające odporność. Regularne spożywanie cebuli może przyczyniać się do obniżenia ciśnienia krwi, redukcji poziomu cholesterolu i cukru we krwi, a także wspierać ogólne zdrowie układu krążenia. W kuchni cebula jest wszechstronnym składnikiem, stanowiącym bazę niezliczonych potraw. Można ją spożywać surową (np. w sałatkach), gotowaną, smażoną, pieczoną czy grillowaną. Jest podstawowym składnikiem sofritto/mirepoix (wraz z marchewką i selerem), czyli aromtycznej bazy wielu zup, sosów i dań jednogarnkowych. Karmelizowana cebula stanowi wyśmienity dodatek do burgerów, kanapek i tart. Z kolei marynowana czy kiszona cebula to popularny dodatek do dań mięsnych, kanapek i sałatek. Przy krojeniu cebuli uwalniają się związki zawierające siarkę, które w kontakcie z wilgocią oczu tworzą kwas siarkowy, powodując łzawienie. Aby zminimalizować ten efekt, można schłodzić cebulę przed krojeniem, używać bardzo ostrego noża lub kroić ją pod bieżącą wodą. Cebula jest produktem wegańskim i wegetariańskim, bezglutenowym i bezlaktozowym, co czyni ją odpowiednią dla osób z różnymi ograniczeniami dietetycznymi. Należy jednak pamiętać, że u niektórych osób może powodować niestrawność, zgagę lub wzdęcia, zwłaszcza przy spożyciu na surowo i w większych ilościach. Jest też jednym z warzyw bogatych w FODMAP, więc osoby z zespołem jelita drażliwego mogą reagować na nią negatywnie. Poza wartościami kulinarnymi, cebula ma długą historię zastosowań leczniczych w medycynie ludowej. Używano jej do łagodzenia kaszlu, obniżania gorączki, leczenia infekcji i nawet jako środek antyseptyczny do opatrywania ran w sytuacjach awaryjnych.