cykoria

Cykoria to warzywo liściaste o charakterystycznym, lekko gorzkawym smaku, coraz bardziej doceniane ze względu na swoje wyjątkowe właściwości odżywcze i zdrowotne. Z perspektywy wartości odżywczych, cykoria jest produktem o niezwykle niskiej gęstości kalorycznej - zaledwie 23 kcal na 100g, co czyni ją jednym z najlżejszych warzyw pod względem kalorycznym. Standardowa porcja o wadze 120g dostarcza jedynie 27,6 kcal. Zawartość węglowodanów w cykorii wynosi 4,7g na 100g (5,64g w porcji 120g), przy czym cukry proste stanowią zaledwie 0,7g na 100g (0,84g w porcji 120g). Ta niska zawartość cukrów i węglowodanów ogółem czyni cykorię idealnym warzywem dla osób kontrolujących poziom glukozy we krwi, w tym dla diabetyków, oraz dla osób stosujących diety niskowęglowodanowe, takie jak dieta ketogeniczna. Pod względem zawartości białka, cykoria dostarcza 1,7g na 100g (2,04g w porcji 120g), co jest wartością typową dla warzyw liściastych. Zawartość tłuszczu jest minimalna - zaledwie 0,3g na 100g (0,36g w porcji 120g), z czego tłuszcze nasycone stanowią 0,073g na 100g (0,2688g w porcji 120g). Szczególnie wartościową cechą cykorii jest wysoka zawartość błonnika pokarmowego - 4g na 100g (4,8g w porcji 120g), co stanowi około 16-19% dziennego zapotrzebowania na ten składnik. Błonnik odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego, wspomaga perystaltykę jelit, pomaga w utrzymaniu uczucia sytości i może przyczyniać się do stabilizacji poziomu cukru we krwi oraz obniżenia poziomu cholesterolu. Cykoria zawiera stosunkowo niewielkie ilości sodu - 45mg na 100g (25,6mg w porcji 120g), co czyni ją odpowiednią dla osób kontrolujących ciśnienie krwi. Z perspektywy zawartości witamin i składników mineralnych, cykoria jest dobrym źródłem witaminy K, niezbędnej dla prawidłowego krzepnięcia krwi i zdrowia kości, witaminy A, wspierającej zdrowie oczu i skóry, oraz witaminy C, o właściwościach antyoksydacyjnych. Zawiera również folian (witaminę B9), mangan, potas i niewielkie ilości żelaza. Cykoria jest znana z wysokiej zawartości inuliny - rozpuszczalnego błonnika, który działa jako prebiotyk, stymulując wzrost korzystnych bakterii w jelitach. Inulina może wspierać zdrowie układu pokarmowego, wzmacniać odporność i potencjalnie pomagać w kontroli poziomu cukru we krwi. Charakterystyczny, gorzkawy smak cykorii pochodzi od związków zwanych laktonami seskwiterpenowymi, które mogą wykazywać właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i potencjalnie przeciwnowotworowe. Z perspektywy diet specjalnych, cykoria jest produktem wegańskim i wegetariańskim, naturalnie bezglutenowym i bezlaktozowym, co czyni ją odpowiednią dla osób z celiakią, nietolerancją glutenu czy laktozy oraz dla osób na diecie roślinnej. W kuchni cykoria może być spożywana na surowo, dodawana do sałatek, gdzie jej lekko gorzkawy smak doskonale komponuje się ze słodszymi składnikami, takimi jak owoce czy orzechy, oraz z serami o wyrazistym smaku. Może być również gotowana, duszona lub grillowana, co zmniejsza jej goryczkę i nadaje jej łagodniejszy, lekko orzechowy smak. Czerwona odmiana cykorii, znana jako radicchio, jest szczególnie dekoracyjna i często używana do ozdoby potraw. Warto pamiętać, że cykoria, ze względu na zawartość niektórych związków bioaktywnych, może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, w tym z lekami przeciwzakrzepowymi, ze względu na wysoką zawartość witaminy K. Osoby przyjmujące takie leki powinny konsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem znaczących ilości cykorii do swojej diety.