cytryna

Cytryna (Citrus limon) to owoc cytrusowy o charakterystycznym kwaśnym smaku i intensywnym aromacie, ceniony zarówno w kuchni, jak i w medycynie naturalnej. Z perspektywy wartości odżywczych, cytryna jest produktem o wyjątkowo niskiej gęstości kalorycznej - zaledwie 29 kcal na 100g, co w przeliczeniu na standardową sztukę o wadze 130g daje tylko 37,7 kcal. Zawartość węglowodanów wynosi 9,32g na 100g (12,116g w cytrynie 130g), przy czym cukry proste stanowią jedynie 2,5g na 100g (3,25g w cytrynie 130g). Ta niska zawartość cukrów w połączeniu z obecnością kwasu cytrynowego odpowiada za charakterystyczny kwaśny smak owocu. Pod względem zawartości białka, cytryna dostarcza 1,1g na 100g (1,43g w cytrynie 130g), co jest wartością typową dla większości owoców. Zawartość tłuszczu jest minimalna - zaledwie 0,3g na 100g (0,39g w cytrynie 130g), z czego tłuszcze nasycone stanowią jedynie 0,039g na 100g (0,0876g w cytrynie 130g). Cytryna zawiera umiarkowane ilości błonnika pokarmowego - 2,8g na 100g (3,64g w cytrynie 130g), co stanowi około 10-14% dziennego zapotrzebowania na ten składnik. Błonnik odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego, wspomaga perystaltykę jelit, pomaga w utrzymaniu uczucia sytości i może przyczyniać się do stabilizacji poziomu cukru we krwi. Cytryna praktycznie nie zawiera sodu - zaledwie 2mg na 100g (2,6mg w cytrynie 130g), co czyni ją odpowiednią dla osób kontrolujących ciśnienie krwi. Z perspektywy zawartości witamin i składników mineralnych, cytryna jest przede wszystkim doskonałym źródłem witaminy C (kwasu askorbinowego), zawierając około 53mg tego związku na 100g, co pokrywa ponad 60% dziennego zapotrzebowania. Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, wspiera układ odpornościowy, uczestniczy w syntezie kolagenu, wspomaga wchłanianie żelaza niehemowego i pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. Cytryna zawiera również inne przeciwutleniacze, takie jak flawonoidy (w tym hesperydyna i eriocytryna), które mogą zmniejszać stan zapalny i wspierać zdrowie naczyń krwionośnych. Wśród składników mineralnych w cytrynie warto wymienić potas, fosfor, magnez i niewielkie ilości wapnia i żelaza. Cytryna jest bogata w kwas cytrynowy, który nadaje jej charakterystyczny kwaśny smak i ma właściwości antyseptyczne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Kwas cytrynowy może również pomagać w rozpuszczaniu kamieni nerkowych i wspierać trawienie. Z perspektywy diet specjalnych, cytryna jest produktem wegańskim i wegetariańskim, naturalnie bezglutenowym i bezlaktozowym, co czyni ją odpowiednią dla osób z celiakią, nietolerancją glutenu czy laktozy oraz dla osób na diecie roślinnej. W kuchni cytryna jest wszechstronnym składnikiem, wykorzystywanym zarówno w daniach słodkich, jak i wytrawnych. Sok z cytryny jest powszechnie używany jako marynata do mięs i ryb, składnik sosów i dressingów, a także do nadawania kwaskowatego smaku napojom i deserom. Skórka cytryny, bogata w olejki eteryczne, dodaje aromat wypiekom i napojom. Cytryna jest również tradycyjnie stosowana w medycynie naturalnej, m.in. jako środek wspomagający odporność, łagodzący objawy przeziębienia i grypy, wspierający trawienie i detoksykację organizmu. Woda z cytryną, spożywana na czczo, jest popularna jako napój alkalizujący organizm (mimo kwaśnego smaku, cytryna ma działanie alkalizujące po metabolizacji) i wspierający oczyszczanie wątroby. Warto jednak pamiętać, że regularne spożywanie nierozcieńczonego soku z cytryny może negatywnie wpływać na szkliwo zębów ze względu na jego kwasowość. Z tego powodu zaleca się picie soku z cytryny przez słomkę lub rozcieńczanie go wodą. W podsumowaniu, cytryna to niskokaloryczny, bogaty w witaminę C owoc o wielu potencjalnych korzyściach zdrowotnych, który może stanowić wartościowy dodatek do zbilansowanej diety.