cukier

Cukier biały, znany również jako sacharoza, to rafinowany produkt spożywczy otrzymywany głównie z trzciny cukrowej lub buraków cukrowych, powszechnie używany jako środek słodzący w kuchni domowej i przemyśle spożywczym. Pod względem składu chemicznego, cukier jest disacharydem złożonym z glukozy i fruktozy, co determinuje jego słodki smak i właściwości fizykochemiczne. Pod względem wartości odżywczych, cukier jest produktem dostarczającym wyłącznie pustych kalorii - 100g produktu dostarcza 387 kalorii, pochodzących w całości z węglowodanów prostych. Zawartość węglowodanów wynosi aż 99,98g na 100g produktu, w tym 99,8g stanowią cukry proste. Cukier nie zawiera praktycznie żadnych innych składników odżywczych - brak w nim białka, tłuszczu, błonnika, witamin czy znaczących ilości minerałów (z wyjątkiem śladowej ilości sodu - 1mg na 100g). Jest to produkt o bardzo wysokim indeksie glikemicznym, co oznacza, że po spożyciu powoduje gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi. Cukier jest produktem bezglutenowym i bezlaktozowym, co czyni go bezpiecznym dla osób z celiakią, nietolerancją glutenu czy laktozy. Jest również odpowiedni zarówno dla wegetarian, jak i wegan, ponieważ nie zawiera żadnych składników pochodzenia zwierzęcego. Warto jednak podkreślić, że ze względu na brak wartości odżywczych i potencjalnie negatywny wpływ na zdrowie, spożycie cukru powinno być ograniczone. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby cukry dodane stanowiły mniej niż 10% dziennego spożycia energii, a najlepiej mniej niż 5%, co dla osoby dorosłej na diecie 2000 kcal oznacza maksymalnie 25g (około 6 łyżeczek) dziennie. Nadmierne spożycie cukru wiąże się z szeregiem problemów zdrowotnych, takich jak próchnica zębów, nadwaga i otyłość, zwiększone ryzyko cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych, niektórych nowotworów oraz zaburzeń metabolicznych, takich jak niealkoholowe stłuszczenie wątroby. Cukier może również przyczyniać się do stanów zapalnych w organizmie, wpływać na mikrobiom jelitowy i potencjalnie oddziaływać na kondycję skóry i procesy starzenia. W codziennej diecie warto zastępować cukier rafinowany naturalnymi alternatywami, takimi jak owoce, które oprócz słodyczy dostarczają również błonnika, witamin i minerałów. Można również eksperymentować z ograniczaniem ilości cukru w przepisach lub używaniem naturalnych słodzików o niższym indeksie glikemicznym, takich jak stewia, erytrytol czy syrop z agawy, szczególnie w przypadku osób z zaburzeniami metabolizmu glukozy.