jarmuż

Jarmuż (Brassica oleracea var. sabellica) to liściaste warzywo z rodziny kapustowatych, uznawane za jeden z najbardziej odżywczych i wartościowych produktów roślinnych, często określany mianem "superfood". Charakteryzuje się wyjątkowo niską kalorycznością - zaledwie 49 kcal na 100g produktu, co czyni go idealnym składnikiem diety osób dążących do redukcji masy ciała lub utrzymania prawidłowej wagi. Ta niska wartość energetyczna w połączeniu z bogactwem składników odżywczych sprawia, że jarmuż ma jedną z najwyższych gęstości odżywczych wśród wszystkich warzyw. Głównym makroskładnikiem jarmużu są węglowodany, których zawartość wynosi 8,75g na 100g produktu. Co istotne, tylko niewielka część tych węglowodanów to cukry proste - 2,26g na 100g, podczas gdy pozostałą część stanowią złożone węglowodany, które zapewniają powolne uwalnianie energii i stabilny poziom glukozy we krwi. Jarmuż zawiera również znaczącą ilość białka jak na produkt roślinny - 4,28g na 100g, co stanowi około 8-9% dziennego zapotrzebowania dla osoby dorosłej. Białko to, choć nie jest pełnowartościowe (nie zawiera wszystkich aminokwasów egzogennych w odpowiednich proporcjach), stanowi cenny składnik diety wegetariańskiej i wegańskiej. Zawartość tłuszczu w jarmużu jest minimalna i wynosi zaledwie 0,93g na 100g produktu, z czego tłuszcze nasycone stanowią jedynie 0,091g na 100g. Ten niski profil tłuszczowy czyni jarmuż idealnym składnikiem diet niskotłuszczowych oraz zdrowym wyborem dla osób z problemami kardiologicznymi. Jedną z najcenniejszych cech jarmużu jest wysoka zawartość błonnika pokarmowego - 3,6g na 100g produktu, co stanowi około 14% dziennego zapotrzebowania. Błonnik ten przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego, pomaga kontrolować poziom cholesterolu, spowalnia wchłanianie cukrów i zwiększa uczucie sytości, wspierając tym samym kontrolę masy ciała. Jarmuż jest w pełni wegański i wegetariański, nie zawiera glutenu ani laktozy, dzięki czemu może być bezpiecznie spożywany przez osoby z różnymi nietolerancjami pokarmowymi i alergiami, a także przez wegan i wegetarian. Prawdziwe bogactwo jarmużu kryje się jednak w jego profilu mikroskładników odżywczych. Jarmuż jest jednym z najbogatszych roślinnych źródeł witaminy K, dostarczając ponad 700% dziennego zapotrzebowania w 100g produktu. Witamina ta jest niezbędna dla prawidłowego krzepnięcia krwi oraz zdrowia kości. Zawiera również znaczne ilości witaminy C (150% dziennego zapotrzebowania w 100g), która wspiera układ odpornościowy i syntezę kolagenu oraz działa jako przeciwutleniacz. Jarmuż jest bogaty w witaminę A w formie beta-karotenu (200% dziennego zapotrzebowania w 100g), która jest niezbędna dla prawidłowego widzenia, wzrostu komórek i funkcjonowania układu odpornościowego. Zawiera także witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy, szczególnie ważny dla kobiet w ciąży oraz osób z anemią. Pod względem składników mineralnych, jarmuż wyróżnia się wysoką zawartością wapnia (150mg na 100g), co czyni go cennym źródłem tego pierwiastka dla osób na diecie pozbawionej nabiału. Zawiera również znaczące ilości żelaza, magnezu i potasu. Zawartość sodu jest stosunkowo niska i wynosi 38mg na 100g, co jest korzystne dla osób z nadciśnieniem tętniczym. Jarmuż jest również bogaty w fitozwiązki takie jak glukozynolany, które w organizmie przekształcają się w izotiocyjaniany, związki o potencjalnym działaniu przeciwnowotworowym. Zawiera ponadto luteinę i zeaksantynę - karotenoidy, które chronią oczy przed uszkodzeniami związanymi z wiekiem, oraz kwercetynę i kemferol - flawonoidy o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym. Ze względu na swój bogaty profil odżywczy, jarmuż wspiera zdrowie na wielu płaszczyznach: wspomaga układ odpornościowy, przyczynia się do zdrowia kości, oczu i skóry, wspiera detoksykację organizmu, pomaga w utrzymaniu zdrowej wagi i może potencjalnie zmniejszać ryzyko chorób przewlekłych, takich jak choroby serca czy nowotwory.