mąka orkiszowa, typ 1050

Mąka orkiszowa typu 1050 to półrazowy produkt mączny otrzymywany z ziaren orkiszu (Triticum spelta), starożytnej odmiany pszenicy cenionej za swoje właściwości odżywcze i kulinarną wszechstronność. W przeliczeniu na 100g produkt zawiera 343 kcal, co czyni go umiarkowanie kalorycznym wśród mąk. Cyfra 1050 w nazwie oznacza zawartość popiołu (minerałów) pozostającego po spaleniu 100g mąki - im wyższy typ, tym więcej składników mineralnych i błonnika. Jest to mąka półrazowa, ciemniejsza od białej mąki orkiszowej, ale jaśniejsza od pełnoziarnistej. Profil makroskładników mąki orkiszowej typu 1050 jest zdominowany przez węglowodany, których zawartość wynosi 68g na 100g, głównie w formie złożonych węglowodanów i skrobi. Zawartość cukrów prostych jest minimalna - zaledwie 0,6g na 100g. Zawartość białka jest wysoka - 12,5g na 100g, co przewyższa zawartość białka w większości tradycyjnych mąk pszennych. Białko orkiszu zawiera gluten, choć jego struktura różni się nieco od glutenu pszenicy zwyczajnej. Mąka orkiszowa typu 1050 zawiera niewielką ilość tłuszczu - 1,2g na 100g, z czego tłuszcze nasycone stanowią zaledwie 0,3g na 100g. Zawiera również znaczącą ilość błonnika - 5,2g na 100g, co wspiera zdrowie układu pokarmowego. Nie zawiera sodu (0g). Mąka orkiszowa typu 1050 zawiera gluten, więc nie jest odpowiednia dla osób z celiakią i nietolerancją glutenu. Jest natomiast produktem w pełni roślinnym, więc jest odpowiednia dla wegan i wegetarian. Nie zawiera laktozy, więc jest bezpieczna dla osób z nietolerancją tego cukru mlecznego. Z perspektywy mikroskładników, mąka orkiszowa typu 1050 oferuje bogatszy profil niż mąki o niższym typie i mąki z pszenicy zwyczajnej. Zachowuje więcej składników mineralnych, takich jak żelazo, magnez, cynk, selen i fosfor. Zawiera również więcej witamin z grupy B, szczególnie B1 (tiaminy), B3 (niacyny) i kwasu foliowego, które są niezbędne dla metabolizmu energetycznego, funkcji układu nerwowego i produkcji czerwonych krwinek. Z dietetycznego punktu widzenia, mąka orkiszowa typu 1050 jest zdrowszą alternatywą dla białej mąki pszennej. Choć zawiera gluten i nie jest odpowiednia dla osób z celiakią, niektóre osoby z łagodną wrażliwością na gluten mogą lepiej tolerować produkty z orkiszu ze względu na różnice w strukturze glutenu. Wysoka zawartość błonnika wspiera zdrowie układu pokarmowego, reguluje trawienie i może pomagać w kontroli poziomu cholesterolu i cukru we krwi. Ze względu na niższą zawartość glutenu niż w nowoczesnych odmianach pszenicy, orkisz wymaga krótszego wyrabiania ciasta, co może zapobiegać niszczeniu wrażliwych składników odżywczych. Z perspektywy kulinarnej, mąka orkiszowa typu 1050 jest szczególnie ceniona w piekarstwie. Jest doskonała do wypieku chleba, bułek, ciabatty i innych wyrobów piekarskich, gdzie jej charakterystyczny, orzechowy smak i aromat mogą w pełni się rozwinąć. Ze względu na wysoką zawartość glutenu, zapewnia dobrą strukturę i elastyczność ciasta, choć wypieki mogą być nieco cięższe i bardziej zwarte niż z białej mąki pszennej. W kuchni tradycyjnej jest używana do przygotowania regionalnych wypieków, takich jak niemiecki dinkelbrot czy włoski pane di farro. Może być również używana do przygotowania makaronów, naleśników, gofrów i innych potraw, gdzie jej charakterystyczny smak wzbogaca profil smakowy.