melasa

Melasa to gęsty, ciemny syrop uzyskiwany jako produkt uboczny podczas procesu rafinacji trzciny cukrowej lub buraków cukrowych. Ten tradycyjny, naturalny słodzik o charakterystycznym, intensywnym smaku i aromacie, wyróżnia się nie tylko swoimi właściwościami kulinarnymi, ale również wartością odżywczą, która znacznie przewyższa rafinowany cukier biały. Melasa dostępna w ofercie sieci Lidl zawiera 290 kcal na 100g, co czyni ją produktem o niższej kaloryczności niż czysty cukier (400 kcal na 100g), przy jednoczesnym zachowaniu wysokich walorów smakowych i odżywczych. Pod względem wartości odżywczych, melasa prezentuje interesujący profil. Zawiera 74,73g węglowodanów na 100g, z czego większość stanowią cukry proste, choć w przeciwieństwie do rafinowanego cukru, cukry w melasie są uzupełnione o cenne minerały i inne składniki odżywcze. Zawartość tłuszczu jest minimalna i wynosi zaledwie 0,1g na 100g, a produkt nie zawiera białka. Melasa jest w 100% roślinna, nie zawiera glutenu ani laktozy, co czyni ją odpowiednią dla osób z tymi nietolerancjami pokarmowymi oraz dla wegan. To, co wyróżnia melasę na tle innych słodzików, to jej bogaty profil mineralny. Jest ona szczególnie zasobna w żelazo, co czyni ją cennym uzupełnieniem diety osób z anemią lub niedoborami tego pierwiastka. Jedna łyżka stołowa melasy (około 20g) może dostarczyć nawet 20% dziennego zapotrzebowania na żelazo. Ponadto, melasa zawiera znaczące ilości wapnia (niezbędnego dla zdrowia kości i zębów), magnezu (wspierającego funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego), potasu (regulującego gospodarkę wodną organizmu i ciśnienie krwi), miedzi, manganu, selenu i cynku. Zawiera również witaminy z grupy B, które wspierają metabolizm energetyczny i funkcjonowanie układu nerwowego. Z perspektywy indeksu glikemicznego, melasa ma niższą wartość (około 55) niż biały cukier (około 65), co oznacza, że powoduje mniejszy i wolniejszy wzrost poziomu cukru we krwi. Jest to korzystne dla osób z insulinoopornością lub cukrzycą typu 2, choć oczywiście nadal powinna być spożywana z umiarem ze względu na wysoką zawartość cukrów. Warto zauważyć, że istnieją różne rodzaje melasy, różniące się intensywnością smaku i barwy, a także zawartością składników odżywczych. Melasa jasna (light molasses) jest najsłodsza i najmniej gęsta. Melasa ciemna (dark molasses) ma mniej cukru, jest gęstsza i bardziej aromatyczna. Natomiast melasa blackstrap, uzyskiwana z ostatniego etapu produkcji cukru, jest najmniej słodka, za to najbogatsza w składniki mineralne, szczególnie żelazo. Z punktu widzenia kulinarnego, melasa jest niezwykle wszechstronna. Może być używana jako alternatywa dla cukru w wypieku ciast i ciasteczek, dodając im charakterystycznego, głębokiego smaku i wilgotności. Jest również kluczowym składnikiem wielu sosów BBQ, marynat do mięs oraz tradycyjnych wypieków, takich jak piernik czy ciasteczka imbirowe. W kuchni amerykańskiej melasa jest często używana do słodzenia płatków owsianych, naleśników czy gofrów. W kuchni wegetariańskiej i wegańskiej może być wykorzystywana do wzbogacania smaku potraw oraz jako źródło żelaza i innych minerałów. Z perspektywy dietetycznej, melasa może stanowić zdrowszą alternatywę dla białego cukru, szczególnie dla osób poszukujących nie tylko słodyczy, ale również wartości odżywczych w swoich produktach. Dzięki obecności minerałów i niższemu indeksowi glikemicznemu, jest lepszym wyborem niż rafinowany cukier, choć oczywiście, jak wszystkie słodziki, powinna być spożywana z umiarem. Melasa może być szczególnie wartościowym dodatkiem do diety kobiet w ciąży (ze względu na zawartość żelaza i wapnia), sportowców (dla uzupełnienia elektrolitów i minerałów traconych podczas wysiłku fizycznego) oraz osób starszych (które mogą mieć zwiększone zapotrzebowanie na minerały, szczególnie wapń). Osoby na diecie wegańskiej mogą wykorzystać melasę jako naturalne źródło żelaza, które może być trudne do uzyskania wyłącznie z produktów roślinnych.