pesto zielone

Pesto zielone to wegańska interpretacja klasycznego włoskiego pesto alla genovese, w której tradycyjne składniki zwierzęce, takie jak ser Parmigiano-Reggiano, zostały zastąpione alternatywami roślinnymi. Podstawę stanowią świeże zioła – przede wszystkim bazylia, ale często również natka pietruszki, rukola czy szpinak – które nadają sosowi charakterystyczną, intensywnie zieloną barwę oraz aromatyczny, świeży profil smakowy. Uzupełnieniem są wysokiej jakości oliwa z oliwek extra virgin, orzechy (najczęściej piniole, ale w wersjach wegańskich często stosuje się również orzechy nerkowca, migdały czy pestki słonecznika), czosnek oraz dodatki roślinne zastępujące ser, takie jak drożdże odżywcze, które dostarczają charakterystycznego, umami smaku. Pod względem wartości odżywczych, pesto zielone jest produktem o wysokiej gęstości energetycznej – zawiera 340 kcal na 100g. Głównym źródłem kalorii jest tłuszcz, którego zawartość wynosi 34g/100g, co stanowi ponad 85% całkowitej wartości energetycznej. Brak danych dotyczących zawartości tłuszczów nasyconych, ale można założyć, że większość tłuszczu pochodzi z oliwy z oliwek i orzechów, które są bogate w zdrowe, nienasycone kwasy tłuszczowe, szczególnie jednonienasycony kwas oleinowy oraz wielonienasycone kwasy omega-3 i omega-6. Pesto zielone zawiera niewielką ilość węglowodanów – jedynie 6g/100g, a danych dotyczących zawartości cukrów prostych brak. Zawartość białka jest stosunkowo niska i wynosi 3g/100g, co jest wartością typową dla produktów bazujących głównie na ziołach i tłuszczach roślinnych. Produkt nie zawiera błonnika (0g/100g), choć w praktyce zioła i orzechy naturalnie dostarczają pewnych jego ilości. Pesto zielone jest w pełni wegańskie (oznaczenie 1 przy "vegan"), bezglutenowe (oznaczenie 0 przy "gluten") i nie zawiera laktozy (oznaczenie 0 przy "lactose"), co czyni je odpowiednim dla osób z różnymi ograniczeniami dietetycznymi. Brak danych dotyczących statusu wegetariańskiego, jednak jako produkt wegański, z definicji jest również wegetariański. Z punktu widzenia zdrowotnego, pesto zielone łączy w sobie kilka cennych składników. Bazylia i inne zioła zielone, będące podstawą sosu, są bogate w przeciwutleniacze, takie jak luteina, zeaksantyna, kwas rozmarynowy i różnorodne polifenole, które chronią komórki przed stresem oksydacyjnym. Zawierają również olejki eteryczne o właściwościach przeciwzapalnych i antybakteryjnych. Oliwa z oliwek, stanowiąca główne źródło tłuszczu, jest jednym z filarów diety śródziemnomorskiej – uznawanej za jedną z najzdrowszych na świecie. Jest bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, które mogą przyczyniać się do obniżenia poziomu "złego" cholesterolu LDL przy jednoczesnym zachowaniu lub podniesieniu poziomu "dobrego" cholesterolu HDL. Zawiera również polifenole i witaminę E o działaniu przeciwutleniającym. Orzechy i nasiona dostarczają zdrowych tłuszczów, białka roślinnego, witamin z grupy B, witaminy E oraz minerałów takich jak magnez, cynk i selen. Czosnek, choć występuje w pesto w niewielkich ilościach, zawiera związki siarkowe o właściwościach antybakteryjnych i kardioprotekcyjnych. Pesto zielone, ze względu na niską zawartość węglowodanów i wysoką zawartość tłuszczu, jest odpowiednie dla osób na dietach niskowęglowodanowych i ketogenicznych. Jednakże, ze względu na wysoką kaloryczność, powinno być spożywane z umiarem. W kuchni pesto zielone jest niezwykle wszechstronne. Tradycyjnie służy jako sos do makaronów, nadając im intensywny, ziołowy smak. Doskonale sprawdza się również jako dodatek do zup, risotto, gnocchi czy ziemniaków. Może być używane jako warstwa smakowa w kanapkach, wrapy czy tostach, a także jako składnik marynat do grillowanych warzyw, tofu czy tempeh. W ostatnich latach pesto zielone stało się również popularnym składnikiem dressingów do sałatek, hummusu czy dipów warzywnych, dodając im intensywnego, ziołowego charakteru.