mak

Mak to nasiona maku lekarskiego (Papaver somniferum) o wyjątkowym profilu odżywczym i bogatej historii kulinarnej. W przeliczeniu na 100g produkt zawiera 525 kcal, co czyni go wysokokaloryczną przyprawą i dodatkiem do potraw. Mak jest uprawiany od tysięcy lat, nie tylko jako źródło pożywienia, ale również ze względu na właściwości lecznicze i kulturowe znaczenie. Profil makroskładników maku jest zrównoważony, z dominacją zdrowych tłuszczów. Zawiera on 41,56g tłuszczu na 100g, głównie w formie nienasyconych kwasów tłuszczowych, które są korzystne dla zdrowia sercowo-naczyniowego. Zawartość węglowodanów wynosi 28,13g na 100g, ale znaczącą część tej wartości stanowi błonnik - aż 19,5g na 100g, co czyni mak jednym z najbogatszych źródeł błonnika wśród nasion. Zawartość białka jest również imponująca - 17,99g na 100g, co jest wartością wyższą niż w wielu produktach pochodzenia zwierzęcego. Mak jest produktem w pełni roślinnym, więc jest odpowiedni dla wegan i wegetarian. Jest naturalnie bezglutenowy, co czyni go bezpiecznym dla osób z celiakią i nietolerancją glutenu. Nie zawiera laktozy, więc może być spożywany przez osoby z nietolerancją tego cukru mlecznego. Z perspektywy mikroskładników, mak jest prawdziwą skarbnicą wartości odżywczych. Jest jednym z najbogatszych roślinnych źródeł wapnia, dostarczając więcej tego minerału niż mleko w przeliczeniu na masę. Jest również bogaty w żelazo, wspierające produkcję hemoglobiny i transport tlenu, oraz magnez, niezbędny dla funkcji mięśni i układu nerwowego. Zawiera również znaczące ilości cynku, miedzi i manganu, wspierających układ odpornościowy i metabolizm. Mak jest źródłem witamin z grupy B, szczególnie B1 (tiaminy), B6 i kwasu foliowego, wspierających metabolizm energetyczny i funkcje układu nerwowego. Zawiera również witaminę E - silny antyoksydant chroniący komórki przed stresem oksydacyjnym. Warto podkreślić, że mak spożywczy zawiera jedynie śladowe ilości alkaloidów opiatowych (takich jak morfina czy kodeina), które są obecne głównie w niedojrzałych makówkach i soku mlecznym (opium), a nie w nasionach. Nasiona maku używane w kuchni są bezpieczne i legalne. Z dietetycznego punktu widzenia, mak może być cennym dodatkiem do zbilansowanej diety. Wysoka zawartość błonnika wspiera zdrowie układu pokarmowego, reguluje trawienie i może pomagać w kontroli poziomu cholesterolu. Bogactwo minerałów, szczególnie wapnia, czyni go wartościowym produktem dla osób unikających nabiału. Z perspektywy kulinarnej, mak jest niezwykle wszechstronnym składnikiem, używanym w kuchniach na całym świecie. W kuchni środkowoeuropejskiej, szczególnie polskiej, czeskiej i żydowskiej, jest tradycyjnym składnikiem wypieków świątecznych, takich jak makowiec, drożdżówki z makiem czy hamantaschen. W kuchni bliskiego wschodu, mak jest używany do przygotowania tahini makowej, dodatku do chlebów i wypieków słodkich. W kuchni indyjskiej, jest składnikiem curry i przypraw. Mak może być używany w formie całych nasion jako posypka do pieczywa, bułek i bajgli, dodając chrupkości i orzechowego smaku. Może być również mielony i mieszany z cukrem, miodem, bakaliami i przyprawami do tworzenia past i nadzień.