mąka orkiszowa

Mąka orkiszowa to produkt otrzymywany przez zmielenie ziaren orkiszu (Triticum spelta), starożytnej odmiany pszenicy, która zyskała na popularności dzięki swoim właściwościom odżywczym i potencjalnym korzyściom zdrowotnym. W przeliczeniu na 100g produkt zawiera 320 kcal, co czyni go umiarkowanie kalorycznym wśród mąk. Mąka orkiszowa ma charakterystyczny, nieco orzechowy smak i aromat, który wzbogaca wypieki, oraz jasnobrązowy kolor, ciemniejszy niż typowa mąka pszenna. Profil makroskładników mąki orkiszowej jest zdominowany przez węglowodany, których zawartość wynosi 62,4g na 100g, głównie w formie złożonych węglowodanów i skrobi. Zawartość białka jest stosunkowo wysoka - 11,6g na 100g, co jest wartością wyższą niż w typowej mące pszennej. Białko orkiszu, podobnie jak w przypadku pszenicy, zawiera gluten, choć jego struktura różni się nieco od glutenu pszenicy zwyczajnej, co może wpływać na jego strawność u niektórych osób. Mąka orkiszowa zawiera 2,7g tłuszczu na 100g, głównie w formie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Szczególnie cenna jest wysoka zawartość błonnika - 8,8g na 100g, co plasuje ją wśród najbogatszych w błonnik produktów mącznych i znacznie przewyższa zawartość błonnika w mące pszennej. Mąka orkiszowa zawiera gluten, więc nie jest odpowiednia dla osób z celiakią i nietolerancją glutenu. Jest natomiast produktem w pełni roślinnym, więc jest odpowiednia dla wegan i wegetarian. Nie zawiera laktozy, więc jest bezpieczna dla osób z nietolerancją tego cukru mlecznego. Z perspektywy mikroskładników, mąka orkiszowa oferuje bogatszy profil niż mąka z pszenicy zwyczajnej. Zawiera więcej minerałów, w tym żelaza, magnezu, cynku, miedzi i selenu. Jest również dobrym źródłem witamin z grupy B, szczególnie B1 (tiaminy), B2 (ryboflawiny) i B3 (niacyny), które są niezbędne dla metabolizmu energetycznego. Zawiera także więcej luteiny, karotenoidów i innych antyoksydantów niż pszenica zwyczajna. Z dietetycznego punktu widzenia, mąka orkiszowa jest często uważana za zdrowszą alternatywę dla zwykłej mąki pszennej. Choć zawiera gluten, niektóre osoby z łagodną wrażliwością na gluten mogą lepiej tolerować produkty z orkiszu ze względu na różnice w strukturze glutenu. Wysoka zawartość błonnika wspiera zdrowie układu pokarmowego, reguluje trawienie i może pomagać w kontroli poziomu cholesterolu i cukru we krwi. Orkisz jest również mniej przetworzony niż nowoczesne odmiany pszenicy, co może przekładać się na lepszą przyswajalność składników odżywczych. Z perspektywy kulinarnej, mąka orkiszowa jest wszechstronnym składnikiem. Może być używana podobnie jak tradycyjna mąka pszenna w większości przepisów, choć ciasto z jej udziałem może potrzebować nieco więcej płynu ze względu na wyższą zawartość błonnika. Jest doskonała do wypieku chleba, bułek, pizzy i innych wypieków drożdżowych, nadając im charakterystyczny, orzechowy smak i bardziej zwartą teksturę. Sprawdza się również w ciastach, ciasteczkach, naleśnikach i innych słodkich wypiekach. Należy jednak pamiętać, że ze względu na inną strukturę glutenu, wypieki z mąki orkiszowej mogą różnić się teksturą od tych z mąki pszennej - zazwyczaj są bardziej zwarte i mniej puszyste.