piada

Piada, znana również jako piadina, to tradycyjny włoski placek, wywodzący się z regionu Emilia-Romania w północnych Włoszech, szczególnie popularny w okolicach Rimini i Ravenny. Jest to cienki, okrągły płaski chleb, przygotowywany z prostego ciasta na bazie mąki pszennej, wody, soli i tłuszczu – tradycyjnie smalcu, choć współcześnie często zastępowanego oliwą z oliwek lub olejem roślinnym. Charakteryzuje się delikatnie chrupiącą powierzchnią i miękkim, elastycznym wnętrzem, co czyni go idealnym do zawijania lub składania na pół z różnorodnymi nadzieniami. Pod względem wartości odżywczych, piada jest produktem o umiarkowanej kaloryczności – zawiera 319 kcal na 100g, co przy typowej porcji 130g daje 414,7 kcal. Głównym źródłem kalorii są węglowodany, których zawartość wynosi 48g/100g (62,4g na porcję), co jest typowe dla produktów zbożowych. Brak danych dotyczących zawartości cukrów prostych, ale można założyć, że większość węglowodanów stanowi skrobia, z minimalnym udziałem cukrów naturalnie występujących w mące. Piada dostarcza umiarkowanej ilości białka – 8g/100g (10,4g na porcję), co wynika głównie z zawartości protein w mące pszennej. Zawartość tłuszczu wynosi 10g/100g (13g na porcję), brak jednak danych dotyczących udziału tłuszczów nasyconych, co może zależeć od rodzaju użytego tłuszczu – smalec będzie dostarczał większej ilości tłuszczów nasyconych niż oliwa z oliwek czy oleje roślinne. Wartość błonnika w piadzie wynosi 2g/100g (2,6g na porcję), co jest wartością typową dla produktów z mąki oczyszczonej (białej). Produkty z mąki pełnoziarnistej zazwyczaj dostarczają więcej błonnika. Brak danych dotyczących zawartości sodu, choć ze względu na dodatek soli do ciasta, można spodziewać się jego obecności. Dane wskazują, że piada nie jest odpowiednia dla wegan (oznaczenie 0 przy "vegan")), co może wynikać z użycia tradycyjnego smalcu lub innych składników pochodzenia zwierzęcego. Brak danych dotyczących statusu wegetariańskiego. Zawiera gluten (oznaczenie 1 przy "gluten")), co wynika z użycia mąki pszennej, więc nie jest odpowiednia dla osób z celiakią lub wrażliwością na gluten. Nie zawiera laktozy (oznaczenie 0 przy "lactose"), co jest zaletą dla osób z nietolerancją tego cukru mlecznego. Z punktu widzenia zdrowotnego, piada, podobnie jak inne produkty zbożowe, dostarcza energii w postaci złożonych węglowodanów, które są głównym paliwem dla mózgu i mięśni. Zawiera również białko roślinne, choć nie jest ono pełnowartościowe – brakuje mu niektórych aminokwasów, szczególnie lizyny, co jest typowe dla zbóż. Łączenie piady z nadzieniami zawierającymi białko zwierzęce (ser, szynka) lub rośliny strączkowe pomaga uzupełnić profil aminokwasowy. Wersje piady z mąki pełnoziarnistej, choć mniej tradycyjne, mogą oferować wyższą zawartość błonnika, witamin z grupy B, żelaza, magnezu i innych mikroskładników. Warianty przygotowane z użyciem oliwy z oliwek zamiast smalcu będą zawierały korzystniejszy profil kwasów tłuszczowych – więcej jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, które mogą wspierać zdrowie sercowo-naczyniowe. W kuchni piada jest niezwykle wszechstronna. Tradycyjnie podawana jest jako przekąska lub lekki posiłek, wypełniona różnorodnymi składnikami – od tradycyjnych włoskich, jak prosciutto, ser stracchino, rukola czy suszone pomidory, po bardziej współczesne kombinacje inspirowane kuchnią międzynarodową. Może służyć jako alternatywa dla chleba, tortilli czy pity, będąc bazą do kanapek, wrapy czy quesadilli. Jest również doskonałym dodatkiem do zup, sałatek czy antipasti. Ze względu na prostotę przygotowania i wszechstronność zastosowań, piada zyskuje coraz większą popularność poza granicami Włoch, stając się częścią międzynarodowej sceny kulinarnej.