gryka

Gryka, znana również jako kasza gryczana nieprażona, to cenne pseudozboże o wysokiej wartości odżywczej, które w 100 gramach suchego produktu dostarcza 371 kalorii. Mimo że botanicznie nie jest zbożem, a rośliną spokrewnioną z rabarbarem i szczawiem, gryka jest powszechnie używana podobnie jak zboża. W przeciwieństwie do większości zbóż, gryka nie zawiera glutenu, co czyni ją bezpiecznym wyborem dla osób z celiakią lub nietolerancją glutenu. Gryka charakteryzuje się wysoką zawartością węglowodanów – 82 g w 100 g suchego produktu, co stanowi główne źródło energii. Są to przede wszystkim węglowodany złożone, które zapewniają długotrwałe uczucie sytości i stabilny poziom energii. Węglowodany te są powoli trawione i mają niski indeks glikemiczny, co oznacza, że nie powodują gwałtownych skoków poziomu cukru we krwi. Jest to szczególnie istotne dla osób z cukrzycą, insulinoopornością lub tych, którzy kontrolują spożycie cukru. Zawartość białka w gryce wynosi 6,6 g na 100 g suchego produktu, co jest wartością wyższą niż w przypadku ryżu czy kukurydzy. Białko gryki ma wysoką wartość biologiczną, zawierając wszystkie aminokwasy egzogenne, w tym lizynę, która często występuje w ograniczonych ilościach w zbożach. Ta wysoka jakość białka czyni grykę szczególnie wartościowym składnikiem diety wegetariańskiej i wegańskiej. Gryka zawiera niewielką ilość tłuszczu – 1,4 g w 100 g suchego produktu. Tłuszcz ten składa się głównie z nienasyconych kwasów tłuszczowych, które mają korzystny wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Niska zawartość tłuszczu w połączeniu z wysoką zawartością błonnika i białka sprawia, że gryka jest produktem o dużej gęstości odżywczej, idealnym dla osób dążących do zbilansowanej diety. Błonnik pokarmowy, którego 100 gramów gryki dostarcza 2,7 g, jest ważnym składnikiem wspierającym zdrowie układu pokarmowego. Błonnik ten reguluje perystaltykę jelit, sprzyja rozwojowi korzystnej mikroflory jelitowej, pomaga kontrolować poziom cukru we krwi i cholesterolu oraz przyczynia się do uczucia sytości. Gryka jest również bogatym źródłem składników mineralnych, takich jak magnez, który wspiera funkcje nerwowo-mięśniowe i zdrowie kości, miedź, niezbędną dla produkcji czerwonych krwinek i kolagenu, mangan, będący kofaktorem wielu enzymów, oraz żelazo, kluczowe dla transportu tlenu w organizmie. Z witamin warto wymienić witaminy z grupy B, szczególnie tiaminę (B1), ryboflawinę (B2) i niacynę (B3), które odgrywają kluczową rolę w metabolizmie energetycznym. Gryka zawiera również unikalne związki bioaktywne, takie jak rutyna (flawonoid) i fagi kwercetyny, które wykazują silne działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne. Rutyna w szczególności jest znana ze swojego pozytywnego wpływu na zdrowie naczyń krwionośnych, wzmacniając ich ściany i poprawiając elastyczność. Gryka jest produktem wegańskim (wartość 1 przy oznaczeniu vegan), co czyni ją odpowiednią dla osób wykluczających produkty pochodzenia zwierzęcego z diety. Nie zawiera glutenu (wartość 0 przy oznaczeniu gluten), będąc bezpiecznym wyborem dla osób z celiakią, oraz jest wolna od laktozy (wartość 0 przy oznaczeniu lactose), co czyni ją odpowiednią dla osób z nietolerancją tego cukru mlecznego.