Oscypek

Oscypek to tradycyjny polski ser owczy o wysokiej wartości energetycznej 372 kcal w 100g, będący jednym z najbardziej rozpoznawalnych produktów regionalnych polskich Tatr i Podhala. Porcja 30g dostarcza 112 kcal oraz zestaw cennych makroskładników: 0,7g węglowodanów, 8,9g białka i 8,1g tłuszczu. Pod względem składu makroskładników, oscypek zawiera 26,9g tłuszczu w 100g produktu. Jest to tłuszcz pochodzenia zwierzęcego, charakterystyczny dla serów pełnotłustych, zawierający znaczne ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, ale również korzystne dla zdrowia sprzężone kwasy linolowe (CLA), które mogą wykazywać właściwości przeciwnowotworowe i wspomagające kontrolę masy ciała. Zawartość węglowodanów jest minimalna i wynosi zaledwie 2,3g na 100g, co czyni oscypek odpowiednim dla osób na diecie niskowęglowodanowej lub ketogenicznej. Szczególnie cenną cechą oscypka jest wysoka zawartość białka, wynosząca 29,5g na 100g, co czyni go doskonałym źródłem tego makroskładnika. Jest to białko pełnowartościowe, zawierające wszystkie niezbędne aminokwasy w proporcjach dobrze przyswajalnych przez organizm ludzki. W bazie danych brak informacji o zawartości laktozy, glutenu i przydatności dla wegan/wegetarian, jednak z uwagi na proces produkcji, oscypek zawiera śladowe ilości laktozy (jest ona w większości przekształcana podczas dojrzewania sera), nie zawiera glutenu (chyba że został dodany jako składnik w przetworzonych wersjach produktu) i nie jest odpowiedni dla wegan i większości wegetarian, ze względu na pochodzenie zwierzęce i użycie podpuszczki do produkcji. W kontekście mikroskładników odżywczych, oscypek jest doskonałym źródłem wapnia, który jest kluczowy dla zdrowia kości i zębów. 100g oscypka może dostarczać nawet 700-800mg wapnia, co stanowi znaczący procent dziennego zapotrzebowania. Jest również źródłem fosforu, który współdziała z wapniem w budowie tkanki kostnej, oraz cynku, wspierającego układ odpornościowy. Zawartość sodu w oscypku jest stosunkowo wysoka i wynosi 3,6g na 100g produktu, co jest istotną informacją dla osób na diecie niskosodowej, z nadciśnieniem tętniczym czy chorobami nerek. Oscypek zawiera również witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, takie jak witamina A i D, a także witaminy z grupy B, szczególnie B12, która jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i krwiotwórczego. Warto podkreślić, że oscypek, jako ser produkowany z mleka owczego lub mieszanego owczo-krowiego, może zawierać wyższe stężenia niektórych korzystnych dla zdrowia związków, niż sery wytwarzane wyłącznie z mleka krowiego. Mleko owcze charakteryzuje się wyższą zawartością białka, tłuszczu, wapnia, fosforu, żelaza, cynku oraz witamin A, B i E. Proces produkcji oscypka, obejmujący wędzenie, nadaje mu charakterystyczny smak i aromat, a także może wpływać na zawartość niektórych związków bioaktywnych, w tym przeciwutleniaczy. W praktyce dietetycznej, oscypek może stanowić wartościowy składnik zbilansowanej diety, szczególnie jako źródło białka i wapnia. Jest doskonałym dodatkiem do sałatek, można go grillować, smażyć lub spożywać na surowo, tradycyjnie z żurawiną lub konfiturą. Ze względu na wysoką zawartość tłuszczu i sodu, powinien być jednak spożywany z umiarem, szczególnie przez osoby z chorobami układu sercowo-naczyniowego czy nadciśnieniem. Warto również pamiętać, że prawdziwy oscypek jest produktem sezonowym, tradycyjnie wytwarzanym od maja do września, a jego produkcja jest chroniona prawem Unii Europejskiej jako Chroniona Nazwa Pochodzenia.